سال گذشته در دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر محققان یک نوع نانومالچ طبیعی را برای نخستین بار در کشور طراحی و تولید نمودند.
دکتر وحید یاوری معاون پژوهش و فناوری دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر اذعان داشت که این نانومالچ طبیعی برای نخستین بار در کشور از ضایعات مزارع خوزستان برای تثبیت خاک تهیه شده و کاملاً طبیعی است. سبز و طبیعی بودن این مالچ باعث میشود که بدون داشتن عوارض مخرب مالچهای نفتی همان کارایی را داشته باشد.
دکتر فواد بوعذار عضو هیئت علمی این دانشگاه و پیشنهاد دهنده و مجری طرح “تثبیت کانونهای ریزگرد استان خوزستان توسط نانومالچ طبیعی بومی” است. ایشان در این باره گفت: خشکسالی شدید، تغییرات اقلیمی و از بین رفتن پوشش گیاهی از عوامل مؤثر ایجاد کانونهای گرد و غبار و افزایش غیر متعارف بیابان زایی می باشد. همچنین فرسایش بادی بعنوان عامل متمم می تواند در هر مکانی که خاک سست، خشک، لخت یا تقریباً برهنه بوده و سرعت باد از سرعت آستانه جهت شروع حرکت ذرات خاک بیشتر باشد، به وقوع بپیوندد.
دکتر بوعذار ادامه داد: خسارت های قابل شناسایی فعالیت این کانون‌ها سالانه حدود ۸۰ میلیارد تومان است که چنانچه سایر خسارت‌ها از جمله آسیب‌رسانی به ریل‌های راه آهن، جاده‌های روستایی، روستاها و مزارع کشاورزی و نیز خسارت های اجتماعی از قبیل لغو پروازهای هواپیماها و خسارت‌های وارده به موتورهای جت و غیره به آن اضافه شود بسیار فراتر از این رقم خواهد شد.
وی در پاسخ به اینکه معایب روشهای مالچ پاشی متداول چیست و در روش جدید چه مزایایی درنظر گرفته شده است چنین گفت: مالچ به پوشش غیرزنده‌ای اطلاق میشود که برای محافظت و ارتقاء کیفیت خاک، و همچنین تثبیت شن‌های روان و جلوگیری از گرد و غبار، روی سطح خاک قرار می‌گیرد. از معایب روشهای مالچ پاشی متداول میتوان به برهم زدن ترکیبات زیست محیطی اشاره کرد. علاوه بر این، عمليات مالچ پاشي نيازمند تجهيزات و نيروي انساني زيادي است. چون اين ماده شبيه قير است بايد در محيط ابتدا گرم و سپس روي خاک پاشيده شود که هزينه حمل از مبدا تا منطقه عملياتي نيز به آن اضافه مي شود.اما در این طرح جدید از ترکیبات طبیعی استفاده میشود که علاوه بر تثبیت خاک و جلوگیری از حرکت ذرات سست خاک و تشکیل گرد و غبار، باعث بهبود خصوصیات خاک شده و مشکلات زیست محیطی نیز ایجاد نمینماید. این محصول با استفاده از فناوری نانو از کانیهای رسی استخراج شده و سازگار با بافت خاک های مراکز کانون گرد و غبار به عنوان یک پوشش و همچنین یک ماده سیمانی به منظور چسباندن ذرات شن و ایجاد یک بستر مناسب برای تثبیت بیولوژیکی استفاده میشود.
از مزایای مهم محصول نانومالچ طبیعی میتوان به کاهش سطح تبخیر آب، افزایش ذخیره رطوبت خاک، غنی سازی و ارتقاء کیفیت و ساختار خاک، بهبود شرایط رشد گیاهان، عدم ایجاد آلودگی ثانویه، اجرای آسان و ساده بدون نیاز به امکانات و تجهیزات پیچیده بر خلاف مالچ نفتی (دمای بالا ۶۰ درجه و هزینه حمل و نقل زیاد)، طول عمر بالا (۷-۱۰ سال)، قیمت مناسب و کیفیت بالا، مطابقت با شرایط مختلف خاکی استان خوزستان (شرایط اسیدی و قلیایی خاک)، تولید انبوه و نیمه انبوه تثبیت کننده نانو بر حسب نیاز اشاره کرد.
منبع خبر:
منبع تصویر:
